Talep

Belirli bir zamanda, belirli bir piyasada bireysel bir tüketicinin belirli bir malın değişik fiyatlar karşısında almak istediği mal miktarına bireysel talep denir. Bireysel talebin efektif olabilmesi için, tüketicinin satın alma gücüne sahip olması gerekir. Satın alma gücü tarafından desteklenmemiş olan istekler, iktisadi anlamda talep değildir.

Ekonomide talep eğrisi, fiyat ile tüketicilerin satın almak istedikleri miktar arasındaki ilişkinin grafiksel temsilidir. Eğri, talep edilen miktar arttıkça bir mal veya hizmetin fiyatının nasıl değiştiğini gösterir. Eğri üzerindeki her nokta, bir miktar tüketici talebi ve buna karşılık gelen piyasa fiyatıdır. Grafik, fiyat yükselirse insanların bir şeyden daha az satın alacağını ve bunun tersini belirten talep yasasını göstermektedir.

Da = f ( Pa, Ps, Pc, Y, T )

  Da = Talep edilen a malının miktarı,

  Pa = a malının fiyatı,

  Ps = İkame mallarının fiyatı,

  Pc = Tamamlayıcı malların fiyatı,

  Y  = Tüketicinin belirli bir zamandaki geliri,

  T  = Tüketicinin belirli bir zamandaki zevkleri

Talep eğrisi, bir malın fiyatı ile talebi arasında ters orantılı bir ilişki olduğunu belirten talep yasası nedeniyle tipik olarak aşağı doğru eğimlidir.Talep eğrileri genellikle düz çizgiler olarak çizilir, burada a ve b parametrelerdir:

b<0 olduğu durumda Q=a+bP

A sabiti, talebi etkileyen fiyat dışındaki tüm faktörlerin etkilerini içerir. Örneğin, gelir değişecek olsaydı, değişikliğin etkisi “a” değerindeki bir değişiklikle temsil edilecek ve grafiksel olarak talep eğrisinin kayması olarak yansıtılacaktır. b sabiti talep eğrisinin eğimidir ve malın fiyatının talep edilen miktarı nasıl etkilediğini gösterir.

İkame Mallar

Mikroekonomide, ürünler tüketiciler tarafından aynı amaç için kullanılabiliyorsa, iki mal ikamedir. Yani, bir tüketici her iki malı benzer veya karşılaştırılabilir olarak algılar, böylece bir maldan daha fazlasına sahip olmak, tüketicinin diğer maldan daha azını arzulamasına neden olur. Tamamlayıcı mallar ve bağımsız malların aksine ikame mallar, değişen ekonomik koşullar nedeniyle kullanımda birbirinin yerine geçebilir.

İktisat teorisi, üç koşulun geçerli olması durumunda iki malın yakın ikame olduğunu tanımlar:

ürünlerin aynı veya benzer performans özelliklerine sahip olması

ürünlerin aynı veya benzer kullanım koşullarına sahip olması ve

ürünlerin aynı coğrafi bölgede satılması

Herhangi iki ürün bu üç koşulu sağlıyorsa, ekonomik teoriye göre yakın ikameler olarak sınıflandırılacaklardır. İkame malın tersi tamamlayıcı maldır, bunlar bir diğerine bağımlı mallardır. İkame mallara örnek olarak çay ve kahve verilebilir. Bu iki ürün üç koşulu karşılar:

•çay ve kahve benzer performans özelliklerine sahiptir (sıcak içecek ihtiyacını giderirler),

•her ikisinin de kullanım için benzer durumları vardır (sabahları) ve

•her ikisi de genellikle aynı coğrafi bölgede satılır (tüketiciler her ikisini de yerel süpermarketlerinden satın alabilirler).

Diğer bazı yaygın örnekler arasında margarin ve tereyağı ile McDonald’s ve Burger King bulunur.

Tamamlayıcı Mal

Tamamlayıcı mal, kullanımı doğrudan başka bir bağlantılı veya ilişkili malla veya eşleştirilmiş bir malla doğrudan ilgili olandır, yani iki malın birbirini tamamlayıcı olduğunu söyleyebiliriz. A malının kullanımı, ilgili başka bir B malının kullanımını geliştirdiğinde veya gerektirdiğinde veya daha basit bir ifadeyle, A malının kullanımı B malının kullanımına olan talebi yönlendirir.

Firmalar tamamlayıcı mallardan nasıl yararlanır?

İlgili satışları artırmak. Süpermarketler birbiriyle ilişkili gıda maddelerini birbirine yakın yerleştirirler. Örneğin, makarnanın yanında pahalı makarna soslarının bulunması gibi. Firma, olası ilgili tamamlayıcı ürünleri önererek genel satışları artırmayı ummaktadır.

İlgili satışlar yapmak için sadık tüketiciler kazanmak. Bir firmanın uygulayabileceği bir başka strateji de, tüketicilerin ‘temel ürünü’ satın almaları halinde ilgili (ve karlı) ek ürünlerin satışlarını artırabileceklerini bilerek, düşük bir fiyata temel bir ürün sunmaktır. Örneğin, PlayStation firmasının sahipleri PlayStation’ın kendi fiyatını düşürmek için bir teşvike sahiptir. Bunu yaparlarsa, lisanslı oyun satışlarını artıracaklarını ve gelirdeki bu artışın daha düşük bir fiyattan elde edilen gelirdeki düşüşü telafi edeceğini bilirler.

Talep Yasası

Talep yasası, diğer faktörlerin sabit olduğu durumda (ceteris peribus), herhangi bir mal ve hizmetin fiyat ve talep miktarının birbiriyle ters orantılı olduğunu belirtir. Bir ürünün fiyatı arttığında, aynı ürüne olan talep düşecektir.

Talebi Etkileyen Faktörler

1-Tüketici geliri, farklı mallar için talep eğrisini farklı yönlerde kaydırır.

 a. Normal mallar için, gelir arttığında talep artar ve talep eğrisi SAĞA kayar. –vice versa- Donut buna bir örnektir.

  b. Düşük mallar için, gelir arttığında talep azalır ve talep eğrisi SOLA kayar. –vice versa- Buna örnek ekmektir.

•Bir malın talebi, bütün mal fiyatları ve tüketicinin zevkleri sabitken, tüketicinin gelirine bağlı olarak değişme gösterebilir. Burada üç ihtimal vardır.

1-  Gelir artışı talebi artırır

2-  Gelir artışı talebi önce artırır, sonra etkilemez;

3-  Gelir artışı talebi önce artırır; belirli bir noktadan sonra azaltır.

Tüketicinin geliri artınca bazı malların talebi artar ama gelir artışı devam edince talep azalır. Bunlara inferior mallar veya fakir mallar denir.

2-İlişkili malların fiyatları,

  a. Tamamlayıcı malların fiyatları arttığında talep azalır ve talep eğrisi SOLA kayar. Çünkü tamamlayıcı mal asıl malı kullanmak için gereklidir. Dolayısıyla asıl malın kullanım maliyeti artar ve talep edilen miktar düşer.-vice versa- Buna örnek, PC’ler ile kullanılan monitörlerin fiyatları arttığında PC’lere olan talebin azalması gösterilebilir.

 b. İkame malların fiyatları arttığında söz konusu mala olan talep artar ve talep eğrisi SAĞA kayar. –vice versa- Apple markalı cep telefonlarındaki fiyatların artması ile Xiaomi markalı cep telefonlarına olan talebin artması buna bir örnektir.

3- Zevk ve tercihlerdeki değişmeler, duruma göre talep eğrisini sağa ya da sola kaydırabilir.  Örneğin, moda. Moda  hangi yönde hareket ederse tercihler o yönde değişir. Moda olduğunu düşündüğünüz giysileri daha çok ve daha pahalıya satın alırsınız. Eğriyi de sağa kaydırmış olursunuz. –vice versa-

4- Tüketici beklentileri, talep eğrisini duruma göre her iki yönde de kaydırır. Örneğin, ben  doların gelecekte TL’ye göre yükseleceğini düşündüğümde ihtiyaç duyacağımı düşündüğüm bilgisayar parçalarını alırım. Benim gibi kişilerin toplamı aynı durumda eğriyi sağa kaydırır. –vice versa-

5- Tüketici sayısının artması eğriyi sağa kaydırır. –vice versa-

Veblen Malları

Temel ilke, fiyat arttıkça insanların daha fazla satın almasıdır. Bunun nedeni, insanlar daha pahalıysa daha kaliteli olması gerektiğini düşünmeleridir. Bu, bazı tasarımcı kıyafetleri vb. için mümkündür. Bir Veblen malında talep eğrisi, talebin Giffen malları gibi yukarı doğru eğimli olması yerine sağa kayar.

Veblen malları, zor bulunan ve tanımlanması oldukça zor olan Giffen mallarının aksine oldukça yaygındır. Tasarım mücevherler, pahalı saatler, yatlar ve lüks arabalar gibi “seçkin” olarak pazarlanan veya pahalı olduğu izlenimi veren çok pahalı ürünler Veblen malları olarak sınıflandırılabilir.

Veblen malları genellikle varlıklı bireyleri hedef alır, lüks ile eş anlamlı olan çok güçlü bir marka kimliğine sahiptir ve sıradan mağazalardan ziyade lüks butiklerde satılma olasılığı çok daha yüksektir. Tüm niyet ve amaçlar için, bir Veblen malı, nüfusun çoğunluğunun satın almayacağı veya alamayacağı lüks bir üründür.

Giffen Malları

Giffen malları, fiyatları yükselse bile talebi artan ürünlerdir. Öncelikle belirli ürün kategorilerinde alternatiflerin olmaması nedeniyle oluşur. Bu nedenle maliyetler ne kadar yükselirse yükselsin insanlar bu ürünleri almaya devam etmelidir. Öte yandan, düşük gelir veya ekonomik gerilemeler, fiyatlandırmayı değil, düşük kaliteli mallara olan talebi yönlendirir.

Başka bir deyişle, gelir seviyesinin Giffen mallarının satışı üzerinde hiçbir etkisi yoktur, dolayısıyla talep ve tedarik zinciri üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bu kategoriye giren ürünlerden bazıları şunlardır:

Pirinç, Ekmek, Süt vb.

Paradoks Nedir?

Paradoks, görünüşte doğru olan bir ifade veya ifadeler topluluğunun bir çelişki oluşturması veya sezgiye karşı bir sonuç oluşturmasıdır. Çoğunlukla, çelişkili görünen sonuç veya sonuçların aslında çelişkili tarafları vardır.

Epimenides paradoksu mantıktaki bir sorundur. Bu sorun Giritli filozof Knossoslu Epimenides’in ardından adlandırılmıştır. Filozof şöyle demiştir: Κρῆτες ἀεί ψεύσται, “Giritliler, her zaman yalancıdır”.

Titus 1:12

Paradoks Türleri

Kendine Referans

Buna bir örnek, yalancı paradoksunun bir biçimi olan “Bu ifade yanlıştır” ifadesidir. İfade kendisine atıfta bulunmaktadır. Kendine referansın bir başka örneği de berber paradoksunda berberin kendini tıraş edip etmediği sorusudur. Bir başka örnek de “Bu sorunun cevabı ‘Hayır’ mıdır?” sorusudur.

Çelişki

“Bu ifade yanlıştır”; ifade aynı anda hem yanlış hem de doğru olamaz. Bir başka çelişki örneği de cinle konuşan bir adamın dileklerinin gerçekleşmemesini dilemesidir. Bu kendi içinde çelişir çünkü eğer cin adamın dileğini yerine getirirse adam dileğini yerine getirmemiş olur ve eğer cin adamın dileğini yerine getirmeyi reddederse adam gerçekten de dileğini yerine getirmiş olur, dolayısıyla adamın dileğini yerine getirmek ya da getirmemek bir çelişkiye yol açmadan mümkün değildir.

Kısır Döngüsellik ya da Sonsuz Gerileme

Kısır döngüselliğin örneği  aşağıdaki ifade grubudur:

“Aşağıdaki cümle doğrudur.

“Bir önceki cümle yanlıştır.”