Rekreasyon: Giriş

Zaman

Evrenin başlangıcından günümüze kadar zaman, düzenli ve değişmez olarak kabul ettiğimiz birkaç şeyden biridir. Zaman, geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek arasındaki süreleri ölçerek işler. Ancak bu, son derece karmaşık bir konu için belirsiz de olsa basit bir cevaptır. Zaman her yerdedir ve Dünya’daki yaşamı nasıl algıaldığımızın temelini oluşturur. Ancak zaman göründüğü kadar sabit ya da basit değildir.

17. yüzyılda fizikçi Isaac Newton, zamanı yaydan fırlatılan, doğrudan, düz bir çizgide ilerleyen ve yolundan asla sapmayan bir ok olarak görüyordu. Newton’a göre Dünya’daki bir saniye ile Mars’taki, Jüpiter’deki ya da uzayın derinliklerindeki bir saniye aynı uzunluktaydı.

Ancak , Albert Einstein ışık hızının değişmediğini, saniyede 186.282 mil (su ve bu nedenle Dünya’daki bir saniye, evrenin her yerinde aynı uzunlukta değildi. Saniyede 299.792 kilometre) hızla hareket eden bir sabit olduğunu ileri sürdü. Zamanın daha çok bir nehir gibi olduğunu, yerçekimi ve uzay-zamanın etkilerine bağlı olarak akıp gittiğini öne sürdü. Zaman, farklı kütle ve hızlara sahip kozmolojik cisimlerin etrafında hızlanıp yavaşlıyordu.

Newton ve Einstein zamanın nasıl işlediğini açıklamak için birbiriyle çelişen teoriler ortaya atmış olsalar da, her iki bilim adamı da zamanın yalnızca ileriye doğru hareket ettiği konusunda hemfikirdir. Şu ana kadar evrendeki herhangi bir şeyin zamandan kaçıp geriye gidebileceğine ya da ileriye atlayabileceğine dair fiziksel bir kanıt yok. Bilim insanları da zamanın neden sadece ileriye doğru hareket ettiğinden tam olarak emin değiller, ancak teorileri var.

Teorilerden biri termodinamiğin ikinci yasasına dayanıyor. Bu yasa, evrendeki her şeyin düşük entropiden yüksek entropiye ya da tekdüzelikten düzensizliğe doğru hareket etme eğiliminde olduğunu, Büyük Patlama’daki basitlikten başlayıp günümüzdeki galaksilerin ve sakinlerinin neredeyse rastgele dizilişine doğru ilerlediğini belirtir.

Eddington zamanın simetrik olmadığını öne sürmüştü: “Eğer oku takip ettiğimizde dünyanın durumunda giderek daha fazla rastlantısal unsur buluyorsak, o zaman ok geleceği işaret ediyor demektir; eğer rastlantısal unsur azalıyorsa, ok geçmişi işaret ediyor demektir”

Örneğin, bir yıldızı neredeyse tekdüze bir şekilde gözlemleseydiniz, ancak daha sonra bir süpernova olarak patladığını ve dağınık bir nebulaya dönüştüğünü görseydiniz, zamanın düzenden kaosa doğru ilerlediğini bilirdiniz.

Zaman içinde olduğumuz üç mekân ve bir zaman boyutlu uzay-zamanın soyut olan boyutu olarak da kabul edilir. Aristo’ya göre zaman hareket eseri ortaya çıkmıştır o halde zaman hareketin ürünüdür.

Serbest Zaman

Kişinin hem kendisi  hem de başkaları için bütün zorunluluklarından veya bağlantılarından kurtulduğu ve kendi isteği ile seçeceği bir faaliyetle  uğraşacağı zaman olarak bağımsız ve özgür olduğu  iş hayatının dışındaki zaman serbest zamandır. Serbest zaman zorlama duygusunun en az olduğu, kişinin kendi yargı ve seçimlerine göre kullandığı  isteğe bağlı bir zaman parçası olarak da tanımlanmaktadır.

Anayasa Madde 50 – Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.

Ayrıca, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun 47. maddesi yüksek öğretim kurumları YÖK’ün yapacağı plan ve programlar uyarınca öğrencilerin beden ve ruh sağlığını korunması, beslenme, çalışma, dinlenme, serbest zaman değerlendirme gibi  sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, öğrenci kantini ve lokantaları açmak, toplantı, sinema, tiyatro salonları, spor salonu ve sahalar, kamp yerleri sağlamak ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidir.

Dinlenme fonksiyonu: Günümüz sanayileşmiş,çalışma dışı süreler düzene konulmuş çağdaş insan için dinlenme, bedensel ve ruhsal yönden yenilenmek için aktif ve pasif serbest zaman etkinliğini ifade etmektedir.

Eğlenme fonksiyonu: can sıkıntısını yok eden veya sıkıntı sonrası eğlenme ve rahatlamayı ifade  eden eğlenmek, zamanı hoş bir şekilde geçirmek ve bunu bazen can sıkıntısından kurtulma için değil ayrıca, tasayı, merakı vb. gidermek içinde yapmak anlamı taşımaktadır.

Gelişim fonksiyonu: insan düşüncesini günlük eylemlerini rutin olmaktan kurtaran daha geniş sosyal katılıma zemin hazırlayan ve insan kişiliğini geliştirmesine ve gösterilmesine eğilimli olan çıkarcı olmayan faaliyetlerini içerir.

Rekreasyon

İnsanlar zamanlarını günlük yaşam, çalışma, uyku, sosyal görevler ve boş zaman aktivitelerinde geçirirler,  boş zaman fizyolojik veya sosyal ihtiyaçlara  yönelik rekreasyonun bir önkoşuludur.

Boş zaman, uzun ömürlülüğün artmasıyla ve birçoğu için fiziksel ve ekonomik hayatta kalmak için harcanan saatlerin azalmasıyla artmıştır, ancak diğerleri, modern insanlar için çok fazla göreve adanmış oldukları için zaman baskısının arttığını savunmaktadır.

Rekreasyonun artan rolünü açıklayan diğer faktörler, refah, nüfus eğilimleri ve rekreasyon tekliflerinin artan ticarileşmesidir.  Bir algı, boş zamanın sadece “boş zaman” olduğu, zamanın yaşamın gereklilikleri tarafından tüketilmediği hali olduğu yönündeyken, bir diğeri boş zamanın, bireylerin günlük yaşam aktivitelerinde gözden kaçan değerleri ve gerçekleri düşünmesine ve yansıtmasına izin veren bir güç olduğunu savunur bu nedenle kişisel gelişimin ve medeniyetin temel bir unsurudur.

Bu düşünce yönü, boş zamanın çalışmanın amacı ve başlı başına bir ödül olduğu görüşüne kadar genişletilmiştir ve “boş yaşam” bir ulusun değerlerini ve karakterini yansıtmaktadır.  Boş zaman, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne göre bir insan hakkı olarak kabul edilmektedir.

Md. 24- Her şahsın dinlenmeye, eğlenmeye, bilhassa çalışma müddetinin makul surette sınırlandırılmasına ve muayyen devrelerde ücretli tatillere hakkı vardır.

Rekreasyonu, genellikle çocukların rekreasyonel aktiviteleri için kullanılan genel oyun kavramından ayırmak zordur. Çocuklar, yetişkin yaşamının gerçeklerini yansıtan etkinlikleri şakacı bir şekilde taklit edebilirler. Oyun veya rekreasyon faaliyetlerinin aşırı enerjinin çıkışı veya ifadesi olduğu, onu bireysel ve toplumsal ihtiyaçları karşılayan, zorlamaya gerek kalmadan sosyal olarak kabul edilebilir faaliyetlere yönlendirdiği ve katılımcıya memnuniyet ve zevk sağladığı öne sürülmüştür.

Geleneksel bir görüş, işin rekreasyon tarafından desteklendiğini, rekreasyonun “şarj olmak” için yararlı olduğunu ve böylece iş performansının iyileştirildiğini savunur.

Rekreasyon, insan yaşamının önemli bir parçasıdır ve doğal olarak bireysel çıkarlara göre şekillenen pek çok farklı form bulur ve aynı zamanda çevreleyen sosyal yapı tarafından da şekillendirilir.

Eğlence faaliyetleri ortak veya tek başına, aktif veya pasif, dışarıda veya içeride, sağlıklı veya zararlı ve topluma yararlı veya zararlı olabilir. Kumar, eğlence amaçlı uyuşturucu kullanımı veya suç içeren faaliyetler gibi bazı eğlence etkinlikleri toplumsal normları ve yasaları ihlal edebilir. Tipik faaliyetlerin bir listesi neredeyse sonsuz olabilir.

Hobi

Eğlence faaliyetlerinin önemli bir bölümü hobiler olarak belirlenmiş olup, düzenli olarak keyif amaçlı yapılan aktivitelerdir. Bir hobi, genellikle kişinin boş zamanlarında, profesyonelce ve ücret karşılığında değil, eğlenmek için yapılan düzenli bir aktivite olarak kabul edilir.

Hobiler arasında temalı eşyalar ve nesneler toplamak, yaratıcı ve sanatsal uğraşlarda bulunmak, spor yapmak veya diğer eğlencelerin peşinden gitmek yer alır. Hobilere katılmak, o alanda önemli beceri ve bilgi edinmeyi teşvik eder. Bir hobiler listesi, yenilenen ilgi alanları ve gelişen moda ile değişir, bu da onu çeşitli ve uzun hale getirir.

Hobiler toplumdaki eğilimleri takip etme eğilimindedir, örneğin posta sistemleri iletişimin ana yolu olduğundan, pul koleksiyonculuğu on dokuzuncu ve yirminci yüzyıllarda popülerdi, oysa günümüzde teknolojik gelişmelerin ardından video oyunları daha popüler.

On dokuzuncu yüzyılın gelişen üretimi ve teknolojisi, işçilere boş zamanlarında hobilerle uğraşmak için daha fazla elverişlilik sağladı. Bu nedenle hobilere yatırım yapan kişilerin çabaları zamanla artmıştır.

DIY

Bricolage ve DIY, uzmanların veya profesyonellerin doğrudan yardımı olmadan bir şeyleri inşa etmeyi, değiştirmeyi veya onarmayı tanımlayan terimlerden bazılarıdır. Akademik araştırmalar, Kendin Yap özelliğini, “bireylerin doğal ortamdan (ör. Peyzaj) elde edilenler de dahil olmak üzere malzeme mülklerini üretmek, dönüştürmek veya yeniden inşa etmek için ham ve yarı hammaddeleri ve parçaları kullandıkları” davranışlar olarak tanımlamıştır.

DIY davranışı, daha önce pazar motivasyonları (ekonomik faydalar, ürün bulunamaması, ürün kalitesinin eksikliği, özelleştirme ihtiyacı) ve kimlik geliştirme (zanaatkarlık, yetkilendirme, topluluk arayışı, benzersizlik) olarak kategorize edilen çeşitli motivasyonlarla tetiklenebilir. Belirli beceriler ve vasıflı çalışma bilgisi gerektiren zanaatları içerebilirler. Yapımcı kültürünün sahip olduğu tipik ilgi alanları arasında ev geliştirme, elektronik, robotik, 3 boyutlu baskı gibi mühendislik odaklı uğraşların yanı sıra metal işleme, ağaç işleme gibi daha geleneksel faaliyetler ve özellikle selefi, geleneksel sanatlar ve el sanatları bulunur.

Oyun

Herhangi bir yapılandırılmış oyun biçimi bir oyun haline gelebilir. Oyunlar bazen sadece eğlence amaçlı, bazen de başarı veya parasal ödüller için oynanır. Amatörler açısından yalnız eğlence için, takım halinde veya çevrimiçi olarak oynanır. Profesyoneller, izleyicilerin eğlenmesi için çalışmalarının bir parçası olarak oynayabilirler. Oyunlar, masa oyunları, bulmacalar, bilgisayar veya video oyunları olabilir.


Rekreasyon Tanım: Zevk ve haz almak amacıyla, kişisel doyum sağlayacak, tamamen çalışma ve zorunlu ihtiyaçlar için ayrılan zaman dışında kalan, bağımsız ve kendisine ait boş zamanda isteğe bağlı ve gönüllü olarak ferdi veya grup içinde seçerek yapılan eylemler.


Rekreasyonun  pek  çok  araştırmacı  tarafından  kabul  edilen  birtakım  özellikleri  ön  plana  çıkmaktadır. Bunlar rekreasyonu diğer faaliyetlerden ve kavramlardan ayıran temel özelliklerdir. Buna göre rekreasyon faaliyetlerinin  en  belirgin  özellikleri şunlardır(Hacıoğlu  ve  ark.,  2003;  Karaküçük,  1999;  Mirzeoğlu, 2006) ;

Rekreasyon  insanların  boş  zamanlarını  değerlendirme  etkinlikleridir. İş  değildir  ve  kar  amacı taşımaz. Bir aktivitenin rekreasyon sayılabilmesi için bireyin boş zamanında, bir iş ile herhangi bir  bağlantısının  veya  herhangi  bir  sorumluluğunun  olmadığı  bir  zamanda  yapılıyor  olması gerekmektedir.

Rekreasyon  etkinliklerinde  irade  kişinin  kendine  bırakılmalıdır.  Kişinin  kendi  dışında,  kendisi için hazırlanmış yönetmelikler ve politikalar iyi sonuçlar vermemektedir.

Rekreasyona  katılan  kişiler  genellikle  zamanı,  etkinlik  türünü  ve  yeri  hiçbir  zorlamaya  maruz kalmadan,  serbestçe  kendileri  seçmelidirler.  Birey  kendine  göre,  yeni,  farklı  ya  da  kolaylıkla yapabileceği etkinliklere katılmayı tercih eder.

İnsanlar,  rekreasyon  etkinlikleriyle  başarı kazanma  ve  kendini  kanıtlama  ihtiyacını  gidermekte, paylaşma duygularını kazanma imkânı bulabilmekte, başkaları tarafından takdir edilmekte, yeni deneyimler kazanmakta ve kişiliğini ifade etme imkânı bulabilmektedirler.

Rekreasyon faaliyetleri özgürlük hissi verir.

Etkinliklere  katılma  ve  devam  etme  zorunluluğu  yoktur. İnsanın  en  fazla  yapmak  istediği etkinlikler  en  fazla  becerebildiği,  yapabildiği  etkinliklerdir.  Bu  anlayışa  uygun  olarak,  bazı etkinliklere  daha  fazla  mutluluk  elde  etme  ya  da  daha  iyi  öğrenme  amacıyla  devam  etme zorunluluğu doğabilir. Ancak bu durumda bile katılımcının isteği ön planda olmalıdır.

Rekreasyon  faaliyetleri,  her  yaştaki  ve  cinsteki  insanın  katılımına  imkân  verir.  Rekreasyon aktivitelerine katılımda herhangi bir yaş veya cinsiyet kısıtlaması yoktur.

Rekreasyonel  etkinlikler;  planlanmış  olarak  veya  plansız  olarak  gerçekleştirilmekte;  yetenekli veya  yeteneksiz  kişilerce;  organize  veya  organize  olmamış  mekânlarda  yapılabilmektedir. Esnektir.

Rekreasyon, bir faaliyeti gerektirir. Faaliyetler, fiziksel, zihinsel, ruhsal, toplumsal ya da bunlar içinden bazılarının kombinasyonu şeklinde olabilmektedir.

Rekreasyon,   çok   çeşitli   faaliyetler,   alternatifler   içerir.   Bu   faaliyetler, evde   yapılabilecek faaliyetlerden çeşitli spor  dallarına,  tiyatrodan  kır  gezisine,  el  sanatlarından  kamp  yapmaya kadar  uzanmaktadır.  Bu  etkinliklerin  her  birinin bireyin  nazarında  çekici  ya  da  itici  yönleri vardır.

Rekreasyon,  haz  ve  neşe  sağlayan  bir  faaliyettir.  Bu  etkinliklere  katılmak,  bireye  ani  ve doğrudan bir doyum sağlar.

Rekreasyon, evrensel olarak uygulanmaktadır. Rekreasyonel faaliyetler, bütün insanlar için ortak bir lisan oluşturmaktadır.

Rekreasyonun   her   kişiye   göre   bir   amacı   vardır.   Aynı faaliyet   içerisinde   yer   alan   farklı katılımcıların  amaçları  ve  bu  faaliyetten  sağladıkları  tatmin  duygusu  farklılık  gösterebilir. Bazı insanlar  rekreasyon  faaliyetlerine  katılarak yalnızlık duygularını  gidermeye  çalışırken,  bazı insanlar   ise,   kalabalıktan uzaklaşmak   ve   zihinsel   olarak   dinlenme   amacıyla   rekreasyon faaliyetlerine katılabilirler.

Rekreasyonel  faaliyetlerin  katılımcıya  kişisel  ve  toplumsal  özellikler  kazandırması  beklenir. Rekreasyon  bir  yandan  bireyin  kendisini  ifade  edebilmesine  ve  yaratıcı  olabilmesine  imkân sağlarken diğer yandan bireyin psikolojik, sosyal ve fiziksel yapısını, vatandaşlık duygusunu ve insani değerlerini geliştirir.

Rekreasyon,  toplumun  geleneklerine,  törelerine,  ahlaki  ve  manevi  değerlerine  uygun  olmalı  ve sosyal değerlere ters düşmemelidir.

Yorum bırakın