Temel Düzeyde Karşılaştırmalı Fransızca ve İtalyanca

İtalyan ve Fransız dilleri aynı tarihi paylaşır, ancak kökleri farklıdır. Fransa toprakları Galyalılar tarafından iskan edilmiş ve daha sonra Romalılar tarafından işgal edilmişken, İtalya her zaman Roma İmparatorluğu’nun bir parçası olarak kalmıştır. Dolayısıyla, Latinceden farklı olan yerel diller (Vizigotik, Burgonya, Alemannik ve Frankça, Romanolo, Veneto) ancak Cermen Savaşlarından sonra (MÖ 113 ile MS 596 yılları arasında meydana gelmiştir) yavaş yavaş gelişmeye başlamıştır.

Farklı tarihi dönemler ve değişimler, birçoğu bugün hala var olan yeni lehçelerin gelişmesine neden olmuştur. Bu nedenle standart İtalyanca, dönemin siyasi ve ekonomik durumu nedeniyle Toskana lehçesine dayanmaktadır, ancak Floransa lehçesi ve Sicilya ve Dalmaçya lehçeleri ile Italo-Dalmaçya varyantı gibi farklı lehçeler de vardır.

Öte yandan, Modern Fransızca Île-de-France diline ya da langue d’oïl’e dayanmaktadır ancak bugün bile Bretonca, Baskça, Oksitanca (langue d’oc), Alsasça, Flamanca ve Katalanca gibi diğer diller Fransa’nın farklı bölgelerinde konuşulmaya devam etmektedir.

Fransızca, Fransa’nın sömürgeci bir güç olarak göreceli başarısı nedeniyle dünya genelinde İtalyancadan daha fazla yayılmıştır. Sonuç olarak Fransızca, Amerika (örn. Kanada), Afrika (örn. Kongo) ve Okyanusya (örn. Vanuatu) dahil olmak üzere dünya genelinde 29 ülkede resmi dildir.

İtalyanca ve Fransızca, kelime dağarcığı açısından tüm modern Roman dilleri arasında en yakın olanıdır ve kelimelerin tahmini olarak %89’unu paylaşırlar. Bunun nedeni her ikisinin de kökenlerinin Halk Latincesine dayanmasıdır. Çoğu zaman, telaffuz İtalyanca terimin sonunda seslendirilmiş sesli harften başka bir şeyle ayrılmamaktadır.

Örneğin bir dilin en temel unsurlarından biri olan sayıları ele alalım:

İkinci sütun İtalyanca, üçüncü sütun ise sayıların Fransızca karşılığıdır.


Bunun dışında ikisi de; özne-fiil-nesne (SVO) dilleridir.

“Anime dizileri izlerim” cümlesini ele alalım. Fransızca: Je regarde des séries animées, “Je”, ben – “regarde”, regarder izlemek fiilinin birinci tekil şahıs çekimi, ve ardından cümlenin nesnesi olan “des séries animées”.

İtalyanca: (Io) guardo le serie anime, “io”, ben (gizli özne olabilir), “guardo” – guardare izlemek fiilinin birinci tekil şahıs çekimi, ve ardından cümlenin nesnesi olan “le serie anime”


Peki bu iki dili dünyanın en romantik dillerinden biri yapan nedir? Bu, çoğunlukla kelimelerdeki sesli ve sessiz harflerin eşit dağılımına bağlı olarak ahenkli niteliklerinden kaynaklanmaktadır. (Buna karşın İngilizce gibi Cermen dilleri, kulağa sert gelen pek çok ünsüz kümesinden zarar görmektedir).

Dahası, her iki dil de romantik ünlerine katkıda bulunan uzun bir şiir, müzik ve sanat mirası üzerine inşa edilmiştir.


Farklı telaffuz kuralları olsa da iki dilin yazılı alfabesi aşağı yukarı aynıdır. İtalyancada J, K, W, X ve Y harfleri, alıntı kelimelerde bulunmalarına rağmen, uygun alfabenin bir parçası olarak kabul edilmez. Fransızca, İngiliz alfabesi ile aynı yazılı harf setine sahiptir.


İtalyanca ve Fransızcada olduğu gibi dil yapıları İngilizcede gerçek anlamda mevcut değildir. İtalyanca ve Fransızca aslında farklı bağımsız üsluplara ayrılabilir. Yaşlı bir kişiye hitap ettiğinizde, bir yabancıyla karşılaştığınızda veya işyerinde başkalarıyla iletişim kurduğunuzda, ihtiyatlı davranmalı ve resmi bir dil kullanmalısınız.

Öte yandan farklılıklara da bakmakta fayda vardır.

İtalyanca “sığ” imla olarak adlandırılan bir ortografiye sahiptir, bu da harfler ve sesler arasında neredeyse bire bir karşılık gelen çok düzenli bir yazıma sahip olduğu anlamına gelir.

Öte yandan Fransızca, harfler ve sesler arasındaki ilişkinin daha az doğrudan olduğu “derin” bir imlaya sahiptir. Öğrenciler için en sorunlu yönlerden biri Fransızcadaki sessiz ünsüzlerdir – yani, yazılan ancak telaffuz edilmeyen ünsüzler. Çoğu zaman, öğrenci düzensiz kelimelerin alışılmadık telaffuzlarını ezberlemeli ve en iyisini ummalıdır!

Fransızca’da vous zamiri ‘sen’ resmi veya çoğul ‘siz’ anlamında kullanılırken, İtalyanca’da ayrı bir Lei resmi zamiri vardır. Büyük L harfi dışında, üçüncü tekil şahıs dişil zamiri lei ile aynı yazımı paylaşır. Gayri resmi olarak her iki dilde de tu zamiri kullanılır. Fransızca, özne zamirinin her zaman açıkça belirtilmesi gerektiği için İngilizceye benzer.


Fransızcada tekil isimler genellikle -s ekler (isim zaten -s, -z veya -x ile bitmiyorsa, çoğul için hiçbir şey değiştirmezler), ancak -au, -eau ve -eu ile biten isimler çoğul oluşturmak için bunun yerine -x ekler (veya -al / -ail’i -aux olarak değiştirir). (İstisnalar: festival, karnaval, bal, pneu, bleu, landau, détail, chandail hepsi -s ekler) Ayrıca -ou ile biten ve -s yerine -x ekleyen yedi isim vardır: bijou, caillou, chou, genou, pou, joujou, hibou

Fransızca Düzensiz Çoğullar: l’œil – les yeux (göz-gözler); le ciel – les cieux (gök-gökler); le jeune homme – les jeunes gens (genç adam-genç erkekler); ve üç isim tekil olarak eril, ancak çoğul olarak dişildir: amour, délice, orgue

İtalyancada -o veya -e ile biten tekil isimler, ister eril ister dişil olsun, çoğulda -i’ye dönüşür. Dişil isimler çoğulda -a’dan -e’ye dönüşür. Tek heceli isimler, aksanlı bir harfle, ünsüzle ve -i ile biten isimler çoğulda değişmez. Sonu -ca, -go, -ca ve -ga ile biten isimler çoğuldan önce bir -h ekler (telaffuz kuralı olarak). io ile biten isimler çoğulda ya -ii’ye (eğer -io’nun i’si vurguluysa) ya da -i’ye (eğer -io’nun i’si vurgulu değilse) dönüşebilir.

İtalyanca Düzensiz Çoğullar: l’uomo – gli uomini (adam-adamlar); il dio – gli dei (tanrı-tanrılar); il bue – i buoi (sığır eti); il centinaio – le centinaia (yüzyıl-yüzyıllar); il dito – le dita (parmak-parmaklar); il riso – le risa (kahkaha); l’uovo – le uova (yumurta-yumurtalar); l’ala – le ali (kanat-kanatlar); l’arma – le armi (silah-silahlar); la mano – le mani (el-eller)


Her iki dilde de sıfatlar, tanımladıkları isimlerle cinsiyet (eril veya dişil) ve sayı (tekil veya çoğul) bakımından uyumlu olmalıdır. Örneğin, eğer bir erkekseniz, yorgunum için Fransızca je suis fatigué ve İtalyanca sono stanco kelimelerini kullanırsınız. Eğer bir kadınsanız, Fransızca je suis fatiguée ve İtalyanca sono stanca kelimelerini kullanırsınız. Sözcükler genellikle eril haliyle verilir ve dişil hali parantez içinde belirtilir (Fransızca’da dişil hali oluşturmak için genellikle -e eklersiniz; İtalyanca’da ise -o’yu -a olarak değiştirirsiniz). Eğer bir sıfatın sadece bir şekli verilmişse, o zaman eril ve dişil için aynıdır (Fransızca’daki malade gibi).


Fransızca, özne zamirinin her zaman açıkça belirtilmesi gerektiği konusunda İngilizceye benzer. Buna karşın İtalyanca bir ” boş özne” dilidir, bu da öznenin vurgu, karşılaştırma vb. amaçlar için gerekli olmadıkça genellikle atılabileceğini söylemenin süslü bir yoludur. Bunun nedeni kişi, sayı ve/veya cinsiyet uyumunun fiil çekimlerinde kodlanmış olmasıdır. Bu açıdan da Türkçe’ye benzediği söylenebilir.


Tanımlayıcı artikel İngilizcedeki ‘the’ kelimesinin karşılığıdır. Fransızca ve İtalyanca’da artikel öznenin cinsiyetine ve sayısına göre değişir:

Fransızca

le = eril, tekil
la = dişil, tekil
l’ = sesli harfle başlayan tekil isimler
les = çoğul (her iki cinsiyet)

İtalyanca

il = eril, tekil
lo = eril, tekil (sesli harflerin ve belirli ünsüz kümelerinin önünde)
la = dişil, tekil
l’ = sesli harfle başlayan tekil isimler
i = eril, çoğul
gli = eril, çoğul (sesli harflerin ve belirli ünsüz kümelerinin önünde)
le = dişil, çoğul

Çoğu durumda, bir ismin cinsiyeti Fransızca ve İtalyancada aynıdır. Ancak cinsiyetlerin tersine çevrildiği bazı durumlar vardır. (Örneğin, şehir isimleri ve alfabedeki harfler Fransızca’da eril, İtalyanca’da dişildir).


Bazı gramer farklılıkları:

  • Fransızca’da özne zamiri yazıda ve konuşmada kullanılırken, İtalyanca’da yazılır, ancak genellikle konuşmada kullanılmaz. Örneğin, J’aime voyager (Seyahat etmeyi seviyorum) İtalyanca’da Amo viaggiare’dir;
  • Fransızca’da doğrudan nesne zamiri (le, la, les) fiilden önce kullanılırken, İtalyanca’da mastar halindeki fiillerin sonuna eklenirler. Örneğin, je veux la voir (Onu görmek istiyorum) İtalyanca’da Voglio vederla’dır;
  • Olumsuz form yapısı Fransızca ve İtalyanca’da farklıdır. Fransızca’da fiilden önce “ne” ve fiilden sonra “pas” kısmı eklenirken, İtalyanca’da fiilden önce sadece “non” kısmı konur. Örneğin, je ne parle pas Français” (Fransızca konuşmuyorum) İtalyanca’da non parlo italiano’ya eşittir; ya da “Je ne suis pas impressionné par votre comportement.” ile “Non sono impressionato dal tuo comportamento.” cümlelerini karşılaştırabilirsiniz.
  • Fransızca’da çoğul formlar İngilizce’de olduğu gibi sonuna “s” eklenerek oluşturulurken, İtalyanca’da düzensiz çoğul formlar vardır, örneğin, uomo (adam) = uomini (erkekler);
  • Fransızca’da iyelik zamirlerinden önce belirli artikel bulunmazken, İtalyanca’da yaygın olarak kullanılır. Örneğin, Quel est ton meilleur ami? (En iyi arkadaşın kim?) İtalyanca’da Qual è il tuo migliore amico?

Bazı telaffuz farklılıkları

  • İtalyanca telaffuz çoğunlukla fonetiktir ve İtalyanlar tonlama ve dramatik el hareketleri ile de çok şey ifade ederler.
  • İtalyanca’da gırtlaktan gelen Fransızca “r” sesi yoktur. Bunun yerine hafif bir titreşimle birlikte net ve iyi telaffuz edilir.
  • Fransızca’da kelime sonundaki birçok sessiz harf sessiz kalırken, İtalyanca’da genellikle telaffuz edilmeleri gerekir. Örneğin, Fransızca belle fille (güzel kız) “bel’ fil'” olarak telaffuz edilirken İtalyanca bella ragazza “bella ragazza (ragatsa gibi okunabilir)” olarak telaffuz edilir.

Yorum bırakın