Yahudi soyadları, Yahudiler ve Yahudi kökenliler tarafından kullanılan aile isimleridir. Yahudi soyadlarının nispeten yeni bir kökene sahip olduğu düşünülmektedir; bilinen ilk Yahudi aile isimleri Orta Çağ’a, MS 10. ve 11. yüzyıllara dayanmaktadır.
Yahudiler, coğrafi çeşitliliğe sahip Yahudi diasporasının yanı sıra kültürel asimilasyon ve son zamanlarda soyadlarının İbranileştirilmesi eğilimi nedeniyle herhangi bir etnik grup arasında en geniş soyadı çeşitliliğine sahiptir. Cohen (“rahip”), Levi, Shulman (“sinagog görevlisi”), Sofer (“kâtip”) veya Kantor (“mugannî”) gibi bazı geleneksel soyadları Yahudi tarihi veya din içindeki rollerle ilgiliyken, diğerleri seküler bir meslek veya yer isimleriyle ilgilidir. Günümüzde kullanılan Yahudi soyadlarının çoğunluğu son üç yüz yıl içinde gelişmiştir.
1. Cohen- Cohen (İbranice: כֹּהֵן, kōhēn, “rahip”), Cohn, Kohn veya Kahn olarak da yazılır, Yahuda, Samaritan ve İncil kökenli bir soyadıdır. Çok yaygın bir Yahudi soyadıdır (İsrail’de en yaygın olanı). Cohen, günümüzde var olan dört Samiriyeli soyadından biridir.
Bu soyadını taşımak genellikle (her zaman olmasa da) kişinin baba tarafından atalarının Kudüs Tapınağı’nda rahip olduğunu gösterir. Tüm Kohen soyları Musa’nın kardeşi Harun’dan gelmese de, Harun genellikle soyun atası ve ilk Kohen olarak kabul edilir. Böyle tek bir rahip Kohen olarak bilinirdi ve bu rahiplerin soyundan gelen kalıtsal kast topluca Kohanim olarak bilinir. Yahudi diasporası boyunca birden fazla dil edinildiği için soyadı düzinelerce varyant kazanmıştır. İlgili soyadlara sahip kişilerin hepsi kohanim değildir ve tüm kohanimlerin de ilgili soyadları yoktur.
2. Levi- Yaratılış Kitabı’na göre Levi, Yakup ve Lea’nın altı oğlundan üçüncüsü (Yakup’un üçüncü oğlu) ve İsrailoğulları’nın Levi Kabilesi’nin (Kohanim dahil Levililer) kurucusu ve Harun, Musa ve Miryam’ın büyük büyükbabasıydı.
Tevrat, Levi adının Lea’nın Yakup’un kendisine katılma umuduna atıfta bulunduğunu ve İbranice yillaweh’ten türetildiğini, yani katılacağı anlamına geldiğini öne sürer, ancak akademisyenler, ya Mina dilinde rahip anlamına gelen lawi’u’dan ödünç bir kelime olarak ya da Ahit Sandığı’na katılan kişilere atıfta bulunarak basitçe rahip anlamına gelebileceğinden şüphelenmektedir.
3. Mizrahi- Mizrahi (veya Mizrachi), İber Yarımadası’na doğudan gelen Yahudilere veya yarımadanın doğu tarafında yaşayan Yahudilere verilen bir Sefarad soyadıdır. Mizrahi kelimesi basitçe Doğulu anlamına gelmektedir.
4. Peretz/Perez- Pharez/Perets olarak da yazılan Perez, Yaratılış Kitabı’na göre Tamar ve Yahuda’nın oğlu ve Zerah’ın ikiziydi. Bu isim İngilizceye hem “Perez” (NIV, ESV, NKJV) hem de “Pharez” (KJV) olarak çevrilmiştir. Perez, İbranice’de “yarık ya da patlak” anlamına gelir ve adını Yaratılış 38:29’da kaydedilen doğum öyküsünden alır.
5. Biton/Bitton- Bitton bir soyadıdır. Bitton (İbranice’de ביטון olarak yazılır) Kuzey Afrika Sefaradları arasında yaygındır. ‘Vita’ yani yaşam kelimesinden gelmektedir. B ve V harflerinin değişimi kelimelerin diller arasında geçişinde sıklıkla görülmektedir.
6. Dahan- Yahudi (Sefarad) : ‘yağlı boya ile kaplayan kişi’ anlamına gelen Arapça bir kelimeden gelen meslek adı, büyük olasılıkla bir ressam/boyacı veya boya satıcısı.
7. Avraham- Yahudiler tarafından Yahudi halkının kurucu babası (Yaratılış 11-25) ve Müslümanlar tarafından tüm Sami halklarının kurucusu olarak saygı duyulan Kitab-ı Mukaddes atalarından İbrahim’in taşıdığı İbranice Avraham kişisel isminden türetilmiştir. Bu isim Yaratılış 17:5’te İbranice av hamon goyim “çok sayıda ulusun babası” kelimesinden türetildiği şeklinde açıklanmıştır. Orta Çağ’da Hıristiyanlar arasında yaygın bir isim olarak kullanılmış ve her zaman popüler bir Yahudi ismi olmuştur. B ve V harflerinin değişimi burada da karşımıza çıkmaktadır.
8. Friedman- Friedman, Friedmann ve Freedman Alman kökenli soyadlarıdır ve 17. yüzyıldan itibaren Aşkenaz Yahudileri tarafından da benimsenmiştir.Güney Alman ve İsviçre Almancası Friedmann’ın Amerikanlaştırılmış biçimi. Yidiş frid ‘barış’ + man ‘adam’ temelinde geliştirilmiş biçimi.
9. Malka- Melike/kraliçe anlamına gelmektedir.
10. Azoulay- Azoulay, bazen Azoulai, Azulai veya Azulay (İbranice: אזולאי) vb. olarak da yazılır, Fas kökenli Yahudiler arasında yaygın olan bir Sefarad Yahudi soyadıdır. Azulai soyadının, bir Kohen’in evlenebileceği kişilerle ilgili İncil’deki kısıtlamanın bir kısaltması olduğu varsayılmaktadır: Azoulay soyadını taşıyanların Kohen alt kabilesinin üyeleri olduğunu belirten İbranice bir kısaltmadan gelir: “Fahişe ya da saygısız bir eş almayacaklar” (Levililer 21: 7).
The Lectures 