Turizm Arzı

Belirli bir pazarda/destinasyonda turistlere/tüketicilere çeşitli turizm ürünlerinin (mal ve hizmetler) sağlanması turizm arzı olarak adlandırılır. Turizm arzı aynı zamanda arz çeşitliliğini de ifade eder kanallar. Bu kanallar dağıtım bazında toptan, perakende olabilir. Bunlar aynı zamanda aşağıdakiler arasındaki etkileşim temelinde doğrudan veya dolaylı kanallar da olabilir satıcı ve alıcı. Turizm arzı, aşağıdakilere bağlı olarak çevrimiçi ve çevrimdışı da olabilir turizm ürünlerinin satın alınma şekline bağlıdır.

Başka bir deyişle belli şartlar altında belirli bir fiyata bir destinasyonun turistlere sunduğu turistik zenginliklerdir.

– Doğal ve sosyo-kültürel değerler turizmden bağımsız arz unsurlarıdır.

– Altyapı ve üstyapı tesisleri turizme bağımlı arz unsurlarıdır.

Turizm Arzı Göstergeleri

1) Coğrafi göstergeler: Herhangi bir yerin/pazarın coğrafyası da turizm ürünlerinin arzını etkiler. Çeşitli ulaşım modlarıyla iyi bağlanmış ve kolay erişilebilir yerler genellikle daha iyi hizmet sunar ve güncel turizm trendlerine ayak uydurur. Dolayısıyla, bu tür yerler etkin bir turizm arzı gösterir. Bunun aksine, uzak bölgelerde yer alan, birden fazla ulaşım moduna sahip olmayan veya kolay erişilemeyen, genellikle seçici hizmet alan ve mevcut turizm trendlerine daha az ayak uyduran yerler daha az etkili turizm arzı göstermektedir. Çeşitli coğrafi göstergeler şunlardır:
Yerin/pazarın arazisi (ova bölgesi, dağ bölgesi, çöl veya kıyı bölgesi).
Yere/pazara kadar veya pazar içinde erişilebilirlik kolaylığı.
Yerin daha büyük bir pazara olan uzaklığı.
Çoklu ulaşım modlarının mevcudiyeti (Karayolları, demiryolları, havayolları ve su yolları).

2) Teknolojik göstergeler: Bir yerin/pazarın teknolojik gelişimi, turizm ürünleri arzının önemli bir göstergesidir. Yerel halkın teknolojik olarak güçlendirilmesi, mevcut turizm ürünlerini ve pazardaki yeni turizm trendlerini kullanmalarına yardımcı olarak etkili turizm arzına yol açar. Bunun aksine, teknolojik destek eksikliği, insanların turizm ürünlerinden yararlanmasını engelleyerek turizm arzının etkisizleşmesine yol açar. Çeşitli teknolojik göstergeler şunlardır:
Akıllı cep telefonlarının mevcudiyeti.
İnternet olanaklarının mevcudiyeti.
Mobil uygulamaların mevcudiyeti.
Çevrimiçi hizmet sağlayıcıların mevcudiyeti

3) Altyapı göstergeleri: Bir yerdeki/pazardaki temel altyapının durumu turizm ürünlerinin arzı için önemli bir göstergedir. Gelişmiş altyapı, tur paketlerinin ve otel odalarının vb. kolaylıkla sağlanmasına yardımcı olarak daha iyi turizm arzını kolaylaştırır. Bunun aksine, az gelişmiş altyapı turizm ürünlerinin kolay temin edilmesini etkileyerek turizm arzını kötüleştirir. Çeşitli altyapı göstergeleri şunlardır:

Turizm arzını oluşturan doğal ve sosyo-kültürel varlıkların turizm bakımından ekonomik bir değer olarak ortaya çıkarılması, bunların potansiyel arz kaynakları olmaktan çıkıp, efektif turistik arz haline gelmesi fiziksel ve kurumsal altyapının varlığına bağlıdır. Böylece fiziksel ve kurumsal altyapının varlığı doğal turizm verilerinin doğal ekonomik varlık haline dönüştürülmesinde en önemli etken olarak ortaya çıkmaktadır.

4) Hizmet sağlayıcı göstergeleri: Bir yerdeki/pazardaki hizmet sağlayıcılar turizm arzının önemli göstergeleridir. Hizmet sağlayıcılar bir pazarda turizm ürünlerinin daha iyi arz edilmesini sağlar ve böylece turizm ürünlerinin etkin arzına yol açar. Bunun aksine, hizmet sağlayıcıların eksikliği veya sınırlı hizmet sağlayıcılar, sadece sınırlı turizm arzı sağlar ve böylece turizm ürünlerinin zayıf arzına yol açar. Çeşitli hizmet göstergeleri şunlardır:
Oteller ve tatil köyleri.
Restoranlar.
Tur operatörleri.
Seyahat acenteleri.
Taşımacılar.
Otelciler.
Rehberler.
FOREX (Döviz bozdurma) sağlayıcıları.
Seyahat sigortası şirketleri.
Dinlenme parkları.

İtici Unsurlar	Çekici Unsurlar
Kaçış (anomi / benlik yükseltme) / yöneliş Wanderlust & sunlust Merak / korku Zevk, rekreasyon, psikolojik tatmin arayışı Toplumsal konumunu yükseltme Spor, sağlık, iştah, eğitim, ulusal kültür, dost ve akrabaları ziyaret, toplantılara katılma, tarihsel bağlar, doğaya yakın olma, macera	• Hedef bölge ve bütün olarak turistik seyahatin kendisi ile ilgili olan, • Tüketiciyi harekete geçiren (potansiyel talebi efektif talebe çeviren) unsurlar • Hedef bölge, sahip olduğu ve sunduğu çekicilikler ile olanakların

2. Sosyal veriler

a. Sanat şehirleri

A gate in Prenzlauer Berg, Berlin.

b. Tarihi eser ve anıtlar

c. Müzeler

d. Fuar, sergi ve seminerler

#	Ground	City	Indoor floor area	Outdoor floor area
1	Hanover Fairground	Hanover	496,000 m2 (5,340,000 sq ft)	58,070 m2 (625,100 sq ft)
2	World Market Center Las Vegas	Las Vegas	460,000 m2 (5,000,000 sq ft)
3	Messe Frankfurt	Frankfurt	366,600 m2 (3,946,000 sq ft)	96,000 m2 (1,030,000 sq ft)
4	Fira de Barcelona	Barcelona	365,000 m2 (3,930,000 sq ft)	50,000 m2 (540,000 sq ft)
5	Fiera Milano	Milan	345,000 m2 (3,710,000 sq ft)	60,000 m2 (650,000 sq ft)
6	Canton Fair Complex	Guangzhou	338,000 m2 (3,640,000 sq ft)[8]	43,600 m2 (469,000 sq ft)
7	Las Vegas Convention Center	Winchester, Nevada (Las Vegas)	297,000 m2 (3,200,000 sq ft)
8	Koelnmesse	Cologne	284,000 m2 (3,060,000 sq ft)	100,000 m2 (1,100,000 sq ft)
9	Messe Düsseldorf	Düsseldorf	262,740 m2 (2,828,100 sq ft)	43,000 m2 (460,000 sq ft)
10	McCormick Place	Chicago	248,000 m2 (2,670,000 sq ft)
11	Parc des Expositions de Villepinte	Paris	246,300 m2 (2,651,000 sq ft)
12	Paris expo Porte de Versailles	Paris	227,000 m2 (2,440,000 sq ft)
13	Feria de Madrid IFEMA	Madrid	200,000 m2 (2,200,000 sq ft)
14	National Exhibition Centre	Solihull, UK	186,000 m2 (2,000,000 sq ft)	100,000 m2 (1,100,000 sq ft)
15	Messe München	Munich	180,000 m2 (1,900,000 sq ft)	425,000 m2 (4,570,000 sq ft)
16	Messe Nürnberg	Nuremberg	180,000 m2 (1,900,000 sq ft)	50,000 m2 (540,000 sq ft)
17	Messe Berlin	Berlin	160,000 m2 (1,700,000 sq ft)	390,000 m2 (4,200,000 sq ft

e. Etkinlikler

Rio Festivali

3. Psikolojik veriler

a. Ülkeler arasındaki tarihsel, dinsel, ailesel, kültürel ilişkiler

b. Toplumun gelenekleri ve davranışları

c. Yöneticilerin davranışları

4. Turizm endüstrisinin durumu

a. Turistik altyapı

Singapore Changi Airport Photo: commons.wikimedia.org/Matteo Morando

b. Turistik donatım (üstyapı / tesisler)

Caresse, Bodrum.

Destinasyon

Hosany, Ekinci ve Uysal’ın (2006) yaptıkları tanımda turizm destinasyonları, ülke bütününden küçük ve ülke içindeki pek çok kentten büyük, insan beyninde belirli bir imaja sahip markalaşmış ulusal bir alan ve önemli turistik çekiciliklere, çekim merkezlerine, festivaller, karnavallar gibi çeşitli etkinliklere, bölge içinde kurulmuş iyi bir ulaşım ağına, gelişim potansiyeline, iç ulaşım ağıyla bağlantılı bölgeler arası ve ülke düzeyinde ulaşım olanaklarına ve turistik tesislerin gelişimi için yeterli coğrafi alana sahip bir bölgeler olarak tanımlanmaktadır.

Laitinen (2004), turistik destinasyonlarında bulunması gereken temel özellikleri ise şu şekilde sıralamıştır;

Destinasyon mutlaka turizm gelişimini sağlayacak altyapıya sahip olmalıdır. Altyapıyı oluşturan etmenler ise kamu hizmetleri, ulaşım ve diğer sosyal hizmetleri turistlerin kullanımına sunmaktadır.

Destinasyon turistlerin seçiminde göz önünde bulundurabileceği çekiciliklere sahip olmalı ve sahip olunan bu çekicilikler geliştirile bilinmelidir.

Destinasyon turizm pazarlaması ve planlanması konularında etkin olmalıdır.

Destinasyon ulaşılabilirlik özelliğine sahip olmalıdır.

Destinasyon İmajı

Turizmde imaj, bir ülkenin veya bölgenin turizm için çekiclik taşıyan her türlü olanağı (tarih, sanat v.b.) içermektedir ve hitap edilen şahıs veya kitlenin hafısazında uzun zaman yer edebilecek, her hatırlayışta bellekte bellirli bir eşyayı, maddeyi, hizmeti canlandırabilecel şekil, slogan, resim, yazı gibi olgular olarak tanımlanmaktadır (Şahin, 2007). Destinasyon imajı ise belli bir turist pazarının destinasyon hakkında algılamış olduğu imajdır (Kılıç & Akyurt, 2011).

Destinasyon imajı konusunda yapılan çalışmalar özellikle 1990’lardan itibaren artmış ve aşağıdaki konularda yoğunlaşmıştır:

• turistin algıladığı imaj ve destinasyonların yaymaya çalıştıkları imaj arasındaki farklar,

• önceki ziyaretlerin güncel algılamalara etkisi,

• turistin destinasyona uzaklığı, coğrafi konumu ve imaj ilişkisi,

 • destinasyon imajının ölçümü veya imajın derecesini etkileyen faktörler,

• imaj değişiminde zamansal etkiler,

• imaj ve seyahat amaçları arasındaki ilişkiler,

• destinasyon imajı ve turistin sosyo-demografik profili arasındaki ilişkiler.

Organik imaj (organic image) – turistin gitmediği her hangi bir yer için genel düşüncesi veya fikri.

Yapay imaj (induced image) – marka yoluyla veya pazarlama – promosyon aracılığıyla, veya destinasyonda elde edilen deneyimle oluşmuş, değişmeye açık olan imaj.

Kompleks imaj (complex image) ise destinasyonun fiziki olarak ziyaretiyle gercekleşmiş olan imaj.

Destinasyon Markası

Destinasyon markalaması, destinasyon konusu ile ilgili yapılan çalışmalarda önemli bir yer tutmaktadır. Aaker, (2002) markayı “mal ve hizmeti ayırt etmek, tanımlamak ve rakiplerinden farklılaştımak için kullanılan veya semboller” şeklinde tanımlamıştır. Turizm açısından marka, bir destinasyonun kimliğini ve imajını oluşturan karakteristik özelliklerin toplamı, anlamına gelmektedir.

Destinasyon markalaşması;

(i)bir isim, sembol, logo ya da kolaylıkla bir destinasyonu tanımlayan veya farklılaştıran diğer grafiklere dayanak olan;

(ii)sadece ziyaret edilen destinasyon ile ilişkilendirilebilen akılda kalıcı seyahat tecrübesinin beklentilerini uyumlu bir şekilde aktaran;

(iii) ziyaretçi ve destinasyon arasındaki duygusal bağı pekiştiren ve birleştiren;

(iv)tüketicinin araştırma maliyeti ve algılanan riskini azaltan bir takım pazarlama faaliyetleridir.

Kaynakça

Olalı, H. ve Timur, A. Turizm Ekonomisi, Ofis Ticaret Matbaacılık, İzmir, 1988

Olalı, Hasan, Turizm Politikası ve Planlaması, İstanbul, 1990

Hosany, S., Ekinci, Y., & Uysal, M. (2006). Destination Image and Destination Personality: An Application of Branding Theories to Tourism Places. Journal of Business Research, 59, 638-642.

Şahin, A. (2007). Turizm Sektöründe Bölgesel Markalaşma Stratejileri, Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü Sektörel Stratejiler ve Uygulamalar. Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü Sektörel Stratejiler ve Uygulamalar (s. 527-535). içinde Uluslararası Rekabet Aaştırmaları Kurumu Derneği (URAK) Yayınları.

Kılıç, B., & Akyurt, H. (2011). Destinasyon İmajı Oluşturmada Hüzün Turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 209-232.

İçöz, O., Turizm İşletmelerinde Pazarlama, Turhan Kitabevi, Ankara, 2001.